Kwas mlekowy - zastosowanie w kosmetykach

Co to jest kwas mlekowy?

Kwas mlekowy 80% należący do grupy alfa-hydroksykwasów (AHA) pozyskuje się w naturalnym procesie fermentacji cukrów i bakterii mlekowych z rodzaju Lactobacillus. To jeden z głównych składników NMF (Naturalnego Czynnika Nawilżającego), doskonały humektant.

Kwas mlekowy w naturalny sposób powstaje w mięśniach, gdy organizm jest niedotleniony i wyczerpany wskutek intensywnej aktywności fizycznej. W tkance mięśniowej dochodzi wtedy do glikolizy, czyli rozpadu glikogenu (wielocukier), dostarczającego organizmowi niezbędnej, życiowej energii. Z mięśni po raz pierwszy wydzielił go w 1806 roku Jöns Jacob Berzelius, jeden z najwybitniejszych w historii, szwedzkich chemików. W kosmetologii ma zastosowanie aktywna biologicznie forma kwasu mlekowego-L. 

Kwas mlekowy może mieć postać przezroczystej lub żółtawej cieczy, albo rozpuszczalnych kryształków. Rozpuszcza się w wodzie i alkoholu etylowym, jest higroskopijny. Jego pH wynosi 3,86, zatem jest słabszy niż wiele innych kwasów. Posiada większą cząsteczkę od kwasu glikolowego, dlatego działa delikatniej. 

Jak działa kwas mlekowy na skórę?

Działanie kwasu mlekowego na skórę jest wszechstronne. W niższych stężeniach doskonale nawilża i chroni skórę przed nadmierną utratą wody oraz pobudza produkcję ceramidów, odbudowując naturalną barierę ochronną skóry.

W wyższych stężeniach, przy niższym pH 2,5-5, działa złuszczająco. W peelingach chemicznych do twarzy oraz ciała delikatnie złuszcza naskórek, dzięki czemu ułatwia wchłanianie składników aktywnych. Ponadto rozjaśnia przebarwienia posłoneczne lub potrądzikowe. Zmniejsza ostudę. Hamuje syntezę melaniny w melanocytach oraz wyrównuje koloryt skóry.

Kwas mlekowy to doskonały składnik pielęgnacji anti-aging - pobudza syntezę kolagenu i elastyny, dzięki czemu ujędrnia i uelastycznia skórę, wygładza drobne zmarszczki, blizny i rozstępy, zwęża ujścia gruczołów łojowych.

To także mocne oręże w walce z nadmiernym łojotokiem, zaskórnikami oraz trądzikiem zwykłym.

Kwas mlekowy działa przeciwbakteryjnie, oczyszcza skórę z zaskórników.

Jakby było tego mało, kwas mlekowy wspomaga pielęgnację osłabionych, skłonnych do wypadania włosów – pobudza cebulki włosowe i wzrost włosów. Dzięki właściwościom złuszczającym, wspomaga leczenie łupieżu oraz łagodzi łojotok. Kwas mlekowy wspomaga działanie konserwantów i reguluje wartość pH w kosmetykach.

Jak stosować kwas mlekowy na skórę twarzy?

Kluczową kwestią jest stężenie składnika. W zależności od tego, ile procent kwasu znajduje się w kosmetyku, może on działać nawilżająco, rozjaśniająco, a nawet silnie złuszczająco.

• do 10% - w kosmetykach nawilżających i lekko rozjaśniających,
• do 30% – złuszcza skórę, rozjaśnia przebarwienia i blizny, spłyca zmarszczki, niweluje wypryski i zaskórniki – do użytku domowego,
• do 50% - w kosmetykach złuszczających, tylko do użytku profesjonalnego.

Pamiętaj: kwasu mlekowego 80% lub 50% w formie rozcieńczonej nie wolno aplikować na skórę w warunkach domowych. Grozi to poparzeniem skóry! Zabiegi złuszczające przy pomocy kwasu mlekowego od 30% może wykonać jedynie doświadczony kosmetolog czy dermatolog.

Jak w domu używać kwas mlekowy na twarz? Bezpieczny jest gotowy produkt z mniejszym stężeniem kwasu lub własna mieszanka - zrób ją, jeśli nie jest w tej dziedzinie nowicjuszką. Kwas mlekowy możesz dodać do kremu, płynu do mycia, szamponu czy odżywki do włosów lub płukanki nadającej połysk włosom.

W czasie stosowania kwasu, chroń skórę kremem z filtrami (SPF 30-50). Podrażniona skóra z osłabioną warstwą ochronną to otwarte wrota dla szkodliwych promieni UV.

Nie stosuj kwasu, jeśli: masz liczne znamiona, AZS, egzemę, łuszczycę, opryszczkę, skłonność do powstawania bliznowców, podrażnioną skórę, alergie skórne, oparzenia słoneczne, przyjmujesz doustnie pochodne witaminy A. Podobnie, gdy jesteś w ciąży lub karmisz piersią.

Kwas mlekowy jest niezbędny do robienia kosmetyków DIY – stabilizuje właściwy odczyn produktu. Na początek sięgnij po zestaw START regulacja pH z mleczanem sodu 60% (podwyższa pH kosmetyku), kwasem mlekowym 80% (obniża pH kosmetyku) i akcesoriami: łyżką miarową, papierkami pH 1-14 i papierkami pH DUAL 3.5 - 6.8.

Jak używać kwas mlekowy w pielęgnacji ciała?

Kwas mlekowy znajduje się najczęściej w kosmetykach do higieny intymnej. Obniżając wartość pH, zapewnia utrzymanie odpowiedniego odczynu wydzieliny pochwowej, a także przyczynia się do ograniczenia nadmiernego wzrostu patogennych bakterii. Kwas mlekowy sprawdza się w preparatach na rogowacenie okołomieszkowe – złuszcza i wygładza chropowaty naskórek.

Wypróbuj go jako składnik nawilżający balsamu do ciała, kremu do pielęgnacji suchej i szorstkiej skóry dłoni, albo kremu zmiękczającego skórę stóp.

Krem do stóp z kwasem mlekowym 10% i olejem sezamowym delikatnie złuszcza i zmiękcza szorstką skórę. Higroskopijna gliceryna wiąże wodę, olej sezamowy wygładza i regeneruje, a olejek drzewa herbacianego działa przeciwzapalnie oraz przeciwgrzybiczo. Suche pięty zadowoli nagietkowa kąpiel stóp z kwasem mlekowym i olejem marchewkowym – zmiękcza, nawilża, regeneruje i natłuszcza.

Czy kwas mlekowy można stosować codziennie?

Najważniejsza zasada: kwas wprowadzaj stopniowo do swojej pielęgnacji. Daj skórze czas, by się z nim oswoiła. Gdy skóra nie reaguje podrażnieniem czy zaczerwienieniem, możesz stosować codziennie niskie stężenie kwasu - ok 3%. Natomiast kwas w stężeniu od 5-10% używaj raz na kilka dni. Zacznij od złuszczającego toniku zawierającego niewielkie stężenie kwasu mlekowego, który rozjaśnia przebarwienia, spłyca zmarszczki i ujścia gruczołów łojowych, nawilża, ujędrnia skórę. Kosmetyk może powodować delikatnie mrowienie.
 
Gdy twoja skóra przyzwyczai się do jego działania, sięgnij po serum o większym stężeniu, np. serum złuszczające z kwasem mlekowym 20% i sorbitolem i hydrolatem szałwii lekarskiej do pielęgnacji cery trądzikowej dojrzałej. Możesz też przygotować peeling kwasowy o stężeniu 10% lub peeling z kwasem mlekowym 20%, który zwęża ujścia gruczołów łojowych, spłyca zmarszczki oraz rozjaśnia przebarwienia.

Bibliografia:

• Marcin Molski, Kosmetyki, zabiegi, suplementy. Nowoczesna kosmetologia. Tom 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014
• Zenon Sarbak, Barbara Jachymska-Sarbak, Agnieszka Sarbak, Chemia w kosmetyce i kosmetologii, Wydawnictwo MedPh…, Wrocław, 2013