Jak regulować pH kosmetyków DIY?

Czym jest pH?

Współczynnik pH jest parametrem opisującym właściwości chemiczne substancji. Jego wartość przekazuje nam informację na temat właściwości kwasowo-zasadowych roztworów wodnych. Substancje zawierające w swoim składzie wodę możemy podzielić na te posiadające właściwości kwasowe, obojętne lub zasadowe.

Skala pH obejmuje wartości od 0 do 14. Wartość pomiędzy 0-7 wskazuje na odczyn kwasowy. Wartość pH pomiędzy 7 a 14 to odczyn zasadowy (alkaliczny). Wartość pH równa 7 to odczyn obojętny, typowy dla czystej wody. W zależności od wartości roztworu - roztwór o wartości pH 2 będzie silnie kwaśny, a ten o pH 5,5 – słabo kwaśny. Analogicznie: roztwór o pH 8 jest słabo zasadowy, o pH 13 – silnie zasadowy.

Skala pH używana jest do pomiaru kwasowości lub zasadowości tylko roztworów wodnych. Nie używa się jej w odniesieniu do substancji bezwodnych, takich jak oleje roślinne, masła do ciała, bezwodne sztyfty i inne kosmetyki niezawierające wody w swoim składzie.

Jakie jest prawidłowe pH skóry?

Skóra ma pH lekko kwaśne, w zakresie 4,5-5,5. Kwaśny charakter powierzchniowych warstw skóry wynika m.in. z aktywności enzymów.

Warto również wiedzieć że:

• pH skóry zmienia się w zależności od warstwy - naskórka, zbudowanego z pięciu warstw: rogowej, jasnej, ziarnistej, kolczystej i podstawnej, skóry właściwej i tkanki podskórnej. pH warstwy rogowej naskórka to 4,5–5. Im głębiej, tym jest ono wyższe, W warstwach graniczących ze skórą właściwą wynosi ono około 7,2-7,4.
• pH skóry jest różne w zależności od okolicy ciała - wyższe pH obserwujemy m.in. w okolicach pach, co ma na celu przeciwdziałanie rozwojowi bakterii odpowiedzialnych za rozkład potu.
• pH skóry zmienia się wraz z wiekiem. pH skóry noworodka jest bliskie 7 i stopniowo spada w ciągu pierwszego miesiąca życia. Podobnie podwyższone wartości obserwujemy u osób starszych, co tłumaczy osłabione funkcje ochronne skóry i zwiększoną wrażliwość skóry seniorów.

Jak zadbać o dobre pH skóry?

Dlaczego prawidłowe pH skóry jest ważne?

• Kwaśne pH wpływa na funkcjonowanie mikrobiomu skóry, zdrową równowagę pomiędzy bakteriami pożytecznymi i chorobotwórczymi.
• Kwaśne pH skóry gwarantuje prawidłowe funkcjonowanie skóry jako bariery ochronnej. Podwyższone pH skutkuje zaburzeniami funkcji barierowych skóry – zwiększeniem przepuszczalności, a więc ryzykiem wnikania do skóry drobnoustrojów, alergenów i cząstek zanieczyszczeń obecnych w powietrzu oraz utratą wody z głębszych warstw skóry.

By zadbać o prawidłowe pH skóry, należy unikać m.in. zasadowych mydeł. Do mycia skóry warto wybierać delikatne żele, czy pianki o pH kwaśnym. Po umyciu skóry warto zastosować tonik – kosmetyk dedykowany właśnie przywracaniu skórze fizjologicznego pH. Toniki to kosmetyki o kwaśnym pH, wzbogacone m.in. o hydrolaty, ekstrakty i inne substancje aktywne adekwatne do potrzeb danego typu cery. Przygotowując kremy i balsamy DIY również warto zadbać o ich kwaśne pH. Jak to zrobić? 

Jak zmierzyć pH kosmetyku DIY?

Kosmetyki są złożoną mieszaniną kilkunastu lub kilkudziesięciu składników chemicznych, dlatego też pH kosmetyku nie można wyliczyć matematycznie – trzeba je zmierzyć.

Papierki wskaźnikowe

Papierki wskaźnikowe umożliwiają szybki pomiar pH. Jest to specjalna bibułka nasączona odpowiednim wskaźnikiem (indykatorem) zmieniającym barwę papierka w zależności od pH układu. Pomiar pH polega na zanurzeniu papierka w kosmetyku i porównaniu barwy jaka się na nim pojawia z dołączoną skalą.

Do wyboru masz:

• papierki pH 1-14 – można by je określić wersją podstawową
• papierki pH DUAL 1-12 podziałka 1.0
• papierki pH DUAL 3,5 – 6,8 podziałka 0,5 – najbardziej precyzyjna wersja.

Papierki DUAL to papierki dwukolorowe. Dla każdej wartości dwa kolory znajdujące się na papierku przyjmują określoną barwę, którą porównuje się z dołączoną skalą. Porównanie barwy dwukolorowego papierka ze skalą pH jest łatwiejsze i daje dokładniejsze wyniki.

Elektroniczny pH-metr

Elektroniczny pH-metr to urządzenie, dzięki któremu w bardzo łatwy sposób można wykonać pomiar pH. Wystarczy umieścić sondę w badanym roztworze i poczekać, aż na wyświetlaczu urządzenia pojawi się wynik pomiaru. Posiadając elektroniczny pH-metr należy pamiętać o jego regularnej konserwacji.

Jak wyregulować pH kosmetyku, aby było neutralne dla skóry?

pH regulujemy za pomocą odpowiednich surowców - kwasów lub zasad (wodorotlenków). Jeśli pH kosmetyku jest zbyt wysokie i chcemy je obniżyć – wykorzystujemy najczęściej kwas mlekowy 80%. Odwrotnie – jeśli chcemy podnieść pH, ponieważ jest zbyt mocno kwaśne – stosujemy mleczan sodu 60%. Ze względu na płynną formę są to regulatory niezwykle łatwe w użyciu.

Najlepszym sposobem na wyregulowanie pH kosmetyku jest dodawanie po kropli regulatora pH, wymieszaniu kosmetyku i ponownym sprawdzeniu zmienionej wartości pH za pomocą papierka wskaźnikowego. Można również samemu wykonać roztwór do regulacji pH.

Aby obniżyć pH kosmetyku, zastosuj wybrany kwas, np. kwas cytrynowy  i wykonaj 50% roztwór. W 10 g wody rozpuść 10 g kwasu cytrynowego i wymieszaj, a następnie wykorzystaj do regulacji pH.  Aby podnieść pH kosmetyku zastosuj 1% roztwór wodorowęglanu sodu. Rozpuść 0,10 g wodorowęglanu sodu w 9,9 g wody. Taki roztwór będzie miał pH ok 9. 

Kwas mlekowy

Kwas mlekowy ma postać 80% roztworu, łatwo rozpuszczalnego w wodzie. Sam surowiec charakteryzuje się pH < 2. Jest najczęściej wykorzystywany jest w płynach do higieny intymnej. 

Kwas cytrynowy

Kwas cytrynowy jest białym proszkiem rozpuszczalnym w wodzie. Do regulacji pH kosmetyków najprościej sporządzić roztwór kwasu cytrynowego.

Do przygotowania roztworu 50%-owego potrzebujesz 10 gram kwasu cytrynowego i 10 g wody. Wymieszaj dokładnie do rozpuszczenia kwasu i dodawaj kroplami do produktu, sprawdzając pH za pomocą papierków wskaźnikowych.

Mleczan sodu 

Mleczan sodu jest solą kwasu mlekowego i zasady sodowej. Surowiec jest 60% roztworem mleczanu sodu w wodzie. Charakteryzuje się słabo zasadowym pH, będzie lekko podwyższał pH kosmetyków.

Wodorowęglan sodu 

Wodorowęglan sodu, czyli inaczej kwaśny węglan sodu lub soda oczyszczona to biały krystaliczny proszek. Do regulacji pH kosmetyków najlepiej stosować go w postaci wodnego roztworu. 1%-owy roztwór w wodzie ma pH ok 9. 1%-owy roztwór w hydrolacie z rumianku rzymskiego - pH ok. 7.