Przebarwienia na twarzy - jak pozbyć się przebarwień?

Czym są przebarwienia na skórze?

Przebarwienia (hiperpigmentacje) to skupiska nierównomiernie nagromadzonego barwnika skóry czyli melaniny. Przebarwienia pojawiają się na odkrytych częściach ciała, mających kontakt z promieniowaniem UV – twarzy, dłoniach, przedramionach, dekolcie.

Melanina powstaje w wyspecjalizowanych organellach komórkowych – melanocytach, w procesie melanogenezy. Głównym enzymem, koniecznym do przebiegu procesu melanogenezy jest tyrozynaza. Następnie barwnik jest transportowany z melanocytów do keratynocytów w postaci melanosomów. Po co skórze melanina? Melanina zapewnia naturalną ochronę przed wpływem światła słonecznego na poziomie SPF 2-4, działa antyoksydacyjnie i detoksykująco.

Przyczyny powstawania przebarwień

Do przyczyn powstawania przebarwień zaliczamy m.in.:

• nadmierną aktywność melanocytów,
• nadmierny rozrost melanocytów,
• nieprawidłowości procesu rozkładu melaniny,
• gromadzenie zbyt dużych depozytów melaniny w komórkach,
• nieprawidłowości przebiegu procesów powstawania, transportu i rozmieszczenia melaniny w skórze,
• stany zapalne,
• zaburzenia gospodarki hormonalnej organizmu,
• wpływ substancji fototoksycznych i fotoalergicznych zawartych w niektórych roślinach m.in. dziurawcu, 
• wpływ wolnych rodników – stres oksydacyjny aktywuje proces melanogenezy,
• ekspozycję skóry na wpływ promieniowania UV bez ochrony.

Rodzaje przebarwień na skórze

W zależności od głębokości, na jakiej są zlokalizowane (warstwy skóry), przebarwienia dzielimy na:

• naskórkowe – zaliczmy do nich piegi, plamy soczewicowate (punktowe plamy pojawiające się na skórze dojrzałej, zwłaszcza twarzy i dłoniach) i melasmę (brązowe, symetryczne plamy powstałe wskutek zaburzeń hormonalnych, pojawiające się głównie u kobiet). Jak sama nazwa wskazuje – zlokalizowane są w naskórku;
• skórne – lokalizują się w warstwie brodawkowatej skóry właściwej;
• mieszane – pojawiają się zarówno w naskórku jak i skórze właściwej.

Głębokość przebarwień można ocenić po ich kolorze, choć jest to metoda bardzo subiektywna i niemiarodajna. Przebarwienia naskórkowe będą miały kolor intensywnie brązowy. Wraz ze spadkiem intensywności koloru, głębokość lokalizacji przebarwień zwiększa się .

Ze względu na przyczynę powstawania przebarwienia dzieli się na m.in.:

• hormonalne,
• posłoneczne,
• polekowe,
• pozapalne,
• o podłożu genetycznym,
• przebarwienia wtórne.

Wyróżniamy również podział na przebarwienia miejscowe i rozlane.

Przebarwienia posłoneczne

Promieniowanie UV pobudza receptory na powierzchni melanocytów rozpoczynając tym samym proces powstawania barwnika i nasila aktywność tyrozynazy. Głównym winowajcą powstawania niechcianych plamek na skórze jest promieniowanie UVA – to samo, które zapewnia szybki efekt opalenizny. Promieniowanie UVB również nie jest bez winy – to ono aktywuje proces melanogenezy.

Przebarwienia potrądzikowe 

Przebarwienia potrądzikowe należą do przebarwień pozapalnych. Pojawiają się wskutek niewłaściwego leczenia, jego braku, jak i mechanicznej ingerencji w grudki i krosty (wyciskania i rozdrapywania). Po ustąpieniu zmiany trądzikowej (grudki, krostki czy torbieli ropnej) skóra w jej miejscu przyjmuje kolor różowy. W zasadzie nie jest to przebarwienie (nie ma w tym fragmencie skóry melaniny), a zmiana koloru wynikająca z przeświecania naczyń krwionośnych. Jeżeli pozostawimy ten fragment skóry bez ochrony UV, może zmienić kolor na ciemniejszy (pojawia się melanina), przejść w utrwalone przebarwienie.

Przebarwienia hormonalne 

Zmiany hormonalne zachodzące w organizmie kobiety w czasie ciąży, podczas przyjmowania doustnej antykoncepcji, podczas menopauzy, czy hormonalnej terapii zastępczej, przyczyniają się do powstawania hiperpigmentacji. Przebarwienia powstałe wskutek wpływu hormonów (i dodatkowo światła słonecznego) noszą nazwę ostuda (w języku łacińskim melasma). Ostuda ma postać brązowych plam zlokalizowanych na policzkach, czole, niekiedy szyi.

Przebarwienia w ciąży

Przebarwienia skóry twarzy to problem dotykający 50-70% kobiet w ciąży. Przyjmują postać ostudy, zwanej również ostudą ciężarnych. Mają jasnobrązowy kolor, nierówne granice, symetryczne rozmieszczenie na policzkach i żuchwie. Choć dokładna przyczyna rozwoju melasmy nie została określona, przyjmuje się, że głównym czynnikiem jest promieniowanie słoneczne. Istotny jest również wzrost poziomu hormonów (estrogenów i progesteronu). Kobiety z ciemną karnacją są bardziej narażone na powstawanie przebarwień w czasie ciąży. Dobra wiadomość jest taka, że melasma po ciąży na ogół samoistnie ustępuje, choć może powrócić przy kolejnej.

Wskazówka!

Pamiętaj, że w czasie ciąży zakazane jest stosowanie kwasów AHA. Możliwość zastosowania innych składników rozjaśniających zawsze powinna być skonsultowana z lekarzem. U kobiet w ciąży prewencja, czyli stosowanie ochrony przeciwsłonecznej nabiera szczególnego znaczenia.

Jak usunąć przebarwienia na skórze?

W przypadku przebarwień sprawdza się stare powiedzenie „lepiej zapobiegać niż leczyć”. Istniejące przebarwienia usuwamy za pomocą regularnie stosowanych kosmetyków zawierających składniki skuteczne na przebarwienia. Najlepsze efekty przynosi połączenie pielęgnacji domowej i zabiegów w gabinetach kosmetycznych. Warto uzbroić się w cierpliwość – usuwanie przebarwień to długotrwały proces. Skuteczność terapii przebarwień jest w dużej mierze uzależniona od ich lokalizacji. Najlepsze efekty osiągniesz przy przebarwieniach naskórkowych. Przy bardzo trudnych przebarwieniach głębokich z pomocą przychodzą gabinety kosmetyczne oferujące zabiegi laserowe, zabiegi ze światłem IPL, czy peelingi chemiczne.

Naturalne składniki kosmetyczne na przebarwienia

Składniki kosmetyczne na przebarwienia działają według następujących mechanizmów:

• hamują aktywność tyrozynazy, przez co przyczyniają się do zmniejszenia ilości melaniny,
• hamują przemieszczanie się melanosomów z melanocytów do keratynocytów (komórek naskórka),
• przyspieszają proces usuwania istniejącego nadmiaru melaniny, poprzez działanie złuszczające,
• działają antyoksydacyjnie, przeciwzapalnie i fotoochronnie, czyli eliminują wpływ czynników wywołujących proces melanogenezy (promieniowanie UV, wolne rodniki tlenowe, stany zapalne itd.).

Do najskuteczniejszych składników kosmetycznych przeznaczonych do walki z przebarwieniami zaliczamy:

Niacynamid (witamina B3) ogranicza transport melaniny z melanocytów do keratynocytów, a także hamuje aktywność tyrozynazy w melanocytach. Rozjaśnia istniejące przebarwienia i zapobiega powstawaniu nowych. Dodatkowo ogranicza wydzielanie sebum, zwiększa syntezę ceramidów cementu międzykomórkowego, niweluje objawy starzenia się skóry, stymuluje syntezę kolagenu. Przygotowując domowe kosmetyki, niacynamid stosuj w stężeniu 0,5-5%. Wypróbuj przepis na Serum na przebarwienia i zmarszczki z niacynamidem 5%.

Kwasy kosmetyczne – działają złuszczająco, usuwają martwe komórki naskórka, a także zakwaszają środowisko i hamują syntezę melaniny. Wzrost pH wokół melanosomnów prowadzi do zaburzeń wytwarzania melaniny i nadreaktywności tyrozynazy. W środowisku kwaśnym tyrozynaza traci swoją aktywność, dlatego też kwasy są podstawową bronią w walce z przebarwieniami skóry. Sprawdź, które możesz bezpiecznie stosować w domu: 

• kwas kojowy jest pozyskiwany z grzybów z gatunku Aspergillus. Sprawdza się szczególnie przy przebarwieniach posłonecznych, piegach, melasmie, a także przebarwieniach typowych dla procesu starzenia się skóry. Co więcej, kwas kojowy działa antyoksydacyjnie i zapobiega powstawaniu zmarszczek. Kwas kojowy możesz dodawać do serum lub kremu na przebarwienia. Stosuj go w stężeniu 1-6%. Wypróbuj przepis na Hialuronowe serum na przebarwienia z kwasem kojowym 5% lub Krem z kwasem kojowym 5% na przebarwienia.
• kwas azelainowy - w przyrodzie kwas azelainowy jest wytwarzany przez grzyby Pityrosporum ovale. Kwas azelainowy działa keratolitycznie, przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie, wyrównuje koloryt skóry, rozjaśnia przebarwienia i zapobiega powstawaniu nowych. Ponadto sprawdza się przy cerze trądzikowej – reguluje aktywność gruczołów łojowych, oczyszcza ich ujścia, zmniejsza ryzyko infekcji bakteryjnych. W kosmetykach DIY na przebarwienia, kwas azelainowy stosuj w stężeniu 1-20%. Zobacz, jak samodzielnie zrobić Lekki krem z kwasem azelainowym 20% i olejem tamanu do cery przetłuszczającej się.
• azeloglicyna powstaje z połączenia kwasu azelainowego i glicyny. Jest to składnik o aktywności podobnej do kwasu azelainowego, a dodatkowo działający nawilżająco. Z Azeloglicyną w bardzo prosty sposób przygotujesz Rozjaśniające serum do twarzy z azeloglicyną i niacynamidem.
• kwas salicylowy, zaliczany do grupy BHA, rozpuszcza się w tłuszczach, dzięki czemu łatwiej wnika w spoiwo pomiędzy komórkami naskórka, wywołując ich złuszczanie. Kwas salicylowy sprawdza się w niwelowaniu piegów, plam soczewicowatych, ostudy i przebarwień pozapalnych. Dodawaj kwas salicylowy do swoich kosmetyków w ilości do 2%. 

W walce z przebarwieniami sprawdzą się również składniki aktywne takie, jak:

Ekstrakt z zielonej herbaty – zielona herbata jest bogatym źródłem antyoksydantów m.in. galusanu epigallokatechiny. Związek ten hamuje syntezę melaniny poprzez hamowanie aktywności tyrozynazy. W celu uzyskania bardziej wyraźnych efektów działania zieloną herbatę, warto łączyć z witaminami C i E. Ekstrakt z zielonej herbaty możesz dodawać do toników, żeli do mycia twarzy, kremów, czy serum na przebarwienia. Stosuj go w wstężeniu 0,1-2%. Przygotuj domowe Serum z kwasem szikimowym 5%, ekstraktem z zielonej herbaty i kwasem hialuronowym.

Ekstrakt z lukrecji – korzeń lukrecji gładkiej (surowiec, z którego pozyskuje się ekstrakt) jest źródłem glicyryzyny i kwasu glicyretynowego działających wybielająco. Zawiera również szereg flawonoidów (m.in.: glabrydynę) hamujących proces syntezy melaniny i jej rozprzestrzeniania w obrębie naskórka. Ekstrakt z lukrecji jest łatwo rozpuszczalny w wodzie, dlatego jest doskonałym składnikiem toników, mgiełek, serum, czy maseczek DIY. Ekstrakt z lukrecji stosuj w stężeniu do 2%. Wypróbuj przepis na Żelowe serum z ekstraktem z lukrecji 2%.

Witamina C spowalnia proces syntezy melaniny poprzez zmniejszanie aktywności tyrozynazy, a także działa antyoksydacyjnie. Witamina C jest dostępna w formie pochodnych rozpuszczalnych w wodzie (kwas askorbinowy) i olejach (tetraizopalmitynian askorbylu). Jest więc wszechstronnym składnikiem kosmetycznych o wielu zastosowaniach. Możesz dodać witaminę C olejową do swojego serum na bazie olejów roślinnych, czy kremu na przebarwienia. Natomiast witamina C - kwas askorbinowy świetnie sprawdzi się w tonikach, piankach oraz żelach do mycia twarzy. 

Enzym z dyni, to enzym proteolityczny, rozbijający wiązania białkowe pomiędzy komórkami naskórka i ułatwiający ich usuwanie. Peeling enzymatyczny delikatnie złuszcza naskórek, regeneruje, ujednolica koloryt skóry, przywraca skórze gładkość i blask. Peeling enzymatyczny polecany jest szczególnie przy cerze wrażliwej. Enzym z dyni stosuj w ilości 1-10%, przygotowując Peeling z enzymem z dyni lub Żelową maseczkę enzymatyczną.

Jak zapobiegać powstawaniu przebarwień?

Podstawowym sposobem zapobiegania przebarwieniom jest stosowanie kosmetyków z filtrami UV zawsze, gdy wystawiamy skórę na wpływ światła słonecznego. Pamiętaj, że natężenie promieniowania UVA jest jednakowe przez cały rok, również zimą. Drugim kluczowym elementem przeciwdziałania przebarwieniom jest stosowanie antyoksydantów. Jak zostało już wspomniane, wolne rodniki są jedną z podstawowych przyczyn powstawania przebarwień. Duet filtry + antyoksydanty pozwala skutecznie zapobiegać przebarwieniom. Jeśli chcesz samodzielnie przygotować swój krem z filtrem przeciwsłonecznym, sięgnij po naturalny Mikronizowany tlenek cynku, który chroni skórę przed promieniami UVA i UVB. Tlenek cynku tworzy na skórze warstwę odbijającą promieniowanie ultrafioletowe. Posiada najszersze spektrum ochrony przeciwsłonecznej z dostępnych surowców na rynku. Wypróbuj prostą recepturę na Krem z bazy kremowej do cery suchej lub dojrzałej z filtrem fizycznym.